Memoriał Akiby Rubinsteina – rozgrywany od 1963 roku w Polanicy-Zdroju międzynarodowy turniej szachowy poświęcony pamięci Akiby Rubinsteina. Przez wiele lat był najsilniejszym turniejem kołowym rozgrywanym w Polsce. W polanickich memoriałach startowali m.in:
mistrzowie świata: Wasilij Smysłow, Anatolij Karpow i Weselin Topałow
mistrzynie świata: Nona Gaprindaszwili i Zsuzsa Polgár,
arcymistrzowie: Vlastimil Hort, Wolfgang Uhlmann, Salomon Flohr, Borislav Ivkov, Jan Smejkal, András Adorján, Jurij Awerbach, Eugenio Torre, Ulf Andersson, Ołeh Romanyszyn, Siergiej Dołmatow, Aleksander Czernin, Ilja Smirin, Joël Lautier, Wiktor Korcznoj, Zoltán Ribli, Gyula Sax, Jaan Ehlvest, Michał Krasenkow, Robert Hübner, Siergiej Tiwiakow, Aleksander Bielawski, Siergiej Rublewski, Predrag Nikolić, Jewgienij Bariejew, Borys Gelfand, Aleksiej Szyrow, Wasilij Iwanczuk, Péter Lékó, Piotr Swidler, Loek van Wely i inni.
Najsilniejszy turniej memoriałowy rozegrano w 2000 r., osiągnął on wówczas rangę XVII kategorii FIDE (średni ranking turnieju wyniósł 2673). W latach 1990 i 2004 nie rozegrano turniejów poświęconych pamięci Akiby Rubinsteina. W roku 1994 i w latach 2001–2005 oraz od 2009 memoriały rozgrywano systemem szwajcarskim. W latach 2006–2008 i 2011 ponownie odbyły się główne turnieje arcymistrzowskie.
Wśród dotychczasowych zwycięzców memoriału znajduje się sześciu polskich szachistów: Andrzej Filipowicz (1964), Włodzimierz Schmidt (1973, 1981), Robert Kempiński (2006), Bartosz Soćko (2007), Aleksander Hnydiuk (2011) oraz Wojciech Moranda (2013).
