JAK GRA W SZACHY WPŁYWA NA UMYSŁ? ODPOWIADAJĄ NAUKOWCY
Jak gra w szachy wpływa na umysł? Odpowiadają naukowcy
Nowy serial „Gambit królowej” sprawił, że powróciła moda na grę w szachy. Jaką moc mają w sobie szachy i jak działają na rozwój mózgu? Dowiedz się, co mówi na ten temat nauka.
Sam tytuł serialu „Gambit królowej”, który odrodził modę na szachy, nawiązuje wprost do jednego z otwarć szachowych – Queen's Gambit, zwanego w Polsce gambitem hetmańskim. Sam termin gambit oznacza otwarcie szachowe, w którym gracz poświęca jedną lub kilka bierek, w zamian za uzyskanie lepszej pozycji.
Historia cudownego dziecka – Amerykanki Elizabeth „Beth” Harmon, która zmaga się z przeszłością i nałogami, daje nadzieję, że można zostać najlepszą szachistą świata, jeśli chce się pokonać wszelkie przeszkody.
Jednak, żeby nauczyć się gry w szachy, trzeba przede wszystkim czasu i zacięcia. Naukowcy Clare Kelly i Hugh Garvan, badający procesy uczenia się, zaobserwowali, w jaki sposób proces przyswajania wiedzy zachodzi u szachistów. Analizując to od strony neurologicznej, zachodzi to w dwóch krokach.
Okazuje się, że w pierwszym etapie, u nowicjuszy – w czasie poznawania nowych reguł, obserwuje się lokalnie wzmożoną aktywność dodatkowych rejonów mózgu związanych z pamięcią werbalną – tzw. ośrodek Broka.
WAŻNA INFORMACJA
Ośrodek Broki – obszar w mózgu odpowiedzialny za generowanie mowy. Wpływ ośrodka Broki na zdolność mówienia został zaobserwowany przez Paula Brocę. Opisał on przypadki dwóch pacjentów z zaburzeniami mowy. Obydwaj stracili zdolność mówienia w wyniku urazu tylnej części zakrętu czołowego dolnego.
W drugim etapie, po wieloletnim treningu, mózg mistrza przechowuje informacje w pamięci w obszarze mózgu, który jest związany z pamięcią przestrzenną – w tzw. zakręcie czołowym górnym i dolnym oraz w górnym płacie ciemieniowym.
Początkujący gracze, powtarzając w myślach sekwencje, wykorzystują informacje werbalne, podczas gdy dla mistrzów te same informacje reprezentowane są w umyśle w postaci wyobrażeń przestrzennych, stąd powstały sugestywne sekwencje szachowe, w których "Beth" Harmon wizualizuje rozegrane partie szachowe.
Jakie są korzyści z grania w szachy?
Szachy wiążą się z wieloma zaletami neurologicznymi, poznawczymi i psychologicznymi. Obserwując rozgrywkę szachową, planując kolejne ruchy, przewidując, co może zrobić przeciwnik, aktywujemy wiele funkcji umysłowych. Oto, czego dokładnie uczą szachy:
1. Uczą umiejętności osiągania wyznaczonych celów.
2. Uczą strategicznego myślenia.
3. Uczą radzenia sobie z niepowodzeniami.
4. Rozwijają umiejętność nauki na własnych błędach.
5. Rozwijają umiejętność czytania ze zrozumieniem.
6. Rozwijają umiejętności matematyczne.
7. Uczą dyscypliny i zaangażowania.
8. Rozwijają umiejętność krytycznego myślenia.
9. Rozwijają kreatywność.
10. Uczą prawidłowej oceny sytuacji.
11. Dodają pewności siebie.
12. Uczą szacunku do siebie.
13. Rozwijają wyobraźnię.
14. Rozwijają zmysł obserwacji.
15. Uczą systematyczności i cierpliwości.
16. Rozwijają zdolności poznawcze: pamięć, uwagę, kontrolę, percepcję.
Źródło: Human functional neroimaging of brain chan ges associated with practise, Clare Kelly, Hugh Garvan (2005), zmiloscidonauki/Instagram; szachy.lublin.pl
